Συμμετοχή της Τέρα Σιλβέστρις στη διαβούλευση του νέου Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

 

Συμμετοχή της Τέρα Σιλβέστρις στη διαβούλευση του νέου Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

 

Αρχή Σχεδιασμού: Διεύθυνση Χωροταξικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Κάλαμος 14/09/2024

Προς την Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙ.Π.Α.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας

sec.dipa@prv.ypeka.gr

 

Σε σχέση με ορισμούς

Η δημοτική ενότητα δεν αποτελεί χωρικά καλό προσδιορισμό μιας περιοχής.  Ο ορισμός μιας περιοχής στα πλαίσια μίας μελέτης επιπτώσεων αυτού του είδους θα έπρεπε να γίνεται με άλλα κριτήριά καθότι μπορεί για παράδειγμα μόνο ένα μέρος μιας περιοχής να είναι δίπλα σε κάποιο διάσημο τουριστικό αξιοθέατο και πάλι να επηρεάζεται γιατί πχ είναι δημοφιλής τόπος διαμονής για το αξιοθέατο μεταξύ άλλων. Τοπικά πλάνα για την διαχείριση του τουρισμού είναι φυσικά απαραίτητα αλλά τα κριτήρια θα πρέπει να είναι σε σχέση με αλλά αντικειμενικά κριτήρια ευρέως αποδεκτά από την επιστημονική κοινότητα ,την τουριστική βιομηχανία και το ευρύ κοινό.

Η κατηγοριοποίηση με κριτήρια ανάπτυξης είναι λανθασμένη θα έπρεπε να είναι βάσει φέρουσας ικανότητας για την δραστηριότητα με κάποιο συγκεκριμένο ποσοτικό κριτήριο. Με αυτό τον τρόπο η μελέτη βασίζεται επάνω στην λανθασμένη αρχή ότι παντού εκτός από τις υπερανεπτυγμένες περιοχές θα μπορούσε δυνητικά να υπάρξει περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού σε όλη την υπόλοιπη χώρα. Το κριτήριο είναι κατά βάσει οικιστικό και ουσιαστικά ανοίγει την πόρτα για την αστικοποίηση μέσω τουρισμού(Tourism driven urbanization) ουσιαστικά στηρίζοντας ένα μοντέλο ανάπτυξης που είχε αποδεδειγμένα αποδειχθεί ως καταστροφικό για το περιβάλλον πάνω από μια δεκαετία πιο πριν

Οι περιοχές που είναι ουσιαστικά μεγάλα αστικά κέντρα κατηγοριοποιούνται  λανθασμένα σε ανεπτυγμένες . Σε πολλά από αυτά ο τουρισμός δεν έχει κάποια σημαντική αξία στην τοπική οικονομία ενώ έχουν ακόμα και υποδομές και πιθανώς δυνατότητα για πολύ περαιτέρω ανάπτυξη ίσως και πιθανώς με πολύ μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Γενικότερα η συγκεκριμένη μελέτη προαποφασίζει ότι σε ολόκληρη την χώρα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη πέραν από περιοχές που ουσιαστικά αναγνωρίζει ως κορεσμένες με το να τις ονομάζει περιοχές ελέγχου χωρίς να έχει υπάρξει κάποια αξιολόγηση περί τούτου

 

Σε σχέση με την μεθοδολογία αναλύσεις και συμπεράσματα

 

Σε σχέση με τους τόπους ιδιαίτερου φυσικού κάλους έπρεπε να υπάρχει έμφαση σε προστασία και ανάδειξη. Η μελέτη δεν δείχνει καν να τους περιλαμβάνει παρότι είναι επίσημη μορφή προστατευόμενης περιοχής.

 

Δεν γίνεται κάποια προσπάθεια αξιολόγησης των υπαρχόντων περιβαλλοντικών επιπτώσεων του τουρισμού πέραν από την έμμεσή μέσω δεικτών αστικοποίησης . Ούτε καν οικονομική δραστηριότητα.

Μορφές τουρισμού που έχουν αναπτυχθεί ραγδαία που δεν έχουν άμεση σχέση με δείκτες δόμησης όπως ο τουρισμός με σκάφη αναψυχής που έχουν και χώρους για διαμονή ατόμων δεν αντιμετωπίζονται καν. Δεδομένου ότι αποτελούν μια τόσο σημαντική μορφή τουρισμού σε μία χώρα όπως η Ελλάδα αυτό είναι μια παράλειψη που σε μια τέτοια μελέτη είναι από μόνη της λόγος απόρριψης.

Ενδεικτικά για περιβαλλοντικές επιπτώσεις αναφέρουμε συζητήσεις με συναδέλφους γειτονικών χωρών οπού αναφέρονται 500% αυξήσεις σε επίπεδα σωματιδίων που υπάρχουν στο κήτος τουριστικών σκαφών όπως το χρώμιο.

Δεν υπάρχει πλάνο για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων και αυτό είναι κάτι απαραίτητο σε μία τέτοια μελέτη ιδιαίτερα για περιοχές με περιορισμένες δυνατότητες για την  διαχείριση τους όπως μικρά νησιά.

 

 Ρύπανση φωτός και περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε σημαντικά είδη όπως νυχτερίδες σύμφωνα με την μελέτη που έχει το λανθασμένο μοντέλο δεν αξιολογούνται καν αυτό καταδεικνύει ακόμα μια φορά ότι η μελέτη έχει σημαντικότατες ελλείψεις

 

To υπό μελέτη σχέδιο δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί σε σχέση με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων εθνών καθότι δεν προτείνονται κατάλληλοι δείκτες. Επίσης πιο συγκεκριμένα για τον απλούστατο λόγο ότι οι περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους δεν περιλαμβάνονται καν στην μελέτη

 

Ζητήματα αυλής πολιτιστικής κληρονομίας δεν συζητούνται καν παρότι ενδέχεται να υπάρξει σημαντικότατο ζήτημα με αλλοίωση σε πολλές περιοχές από την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη ιδιαίτερα με το εμφανώς προαποφασισμένο λανθασμένο μοντέλο που συζητάτε σε αυτό το κείμενο που προσδιορίζεται ως μελέτη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ενδέχεται να υπάρχουν σημαντικές συνέπειες σε αυτό το επίπεδο ιδιαίτερα σε ζητήματα με την πολιτιστική κληρονομιά των μεταβατικών κτηνοτρόφων και την έλλειψη επαρκούς καταγραφής και μέτρων προστασίας. Ένα πλάνο για την ανάπτυξη του τουρισμού στην κλίμακα μιας ολόκληρης χωράς έπρεπε απαραιτήτως να περιλαμβάνει μια ανάλυση

Η συγκεκριμένη μελέτη ουσιαστικά με το να είναι για μια ολόκληρη χώρα σε τέτοια τεράστια κλίμα δεν δύναται να αξιολογήσει περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε τέτοια σχέδια εκτός εάν πρώτα χωρίσει την χώρα σε ενότητες που έχουν νόημα πέραν από τις διοικητικές και χρησιμοποιήσει ουσιαστικά ποιοτικά κριτήρια για την αξιολόγηση επιπτώσεων που περιλαμβάνουν απαραίτητα και τον διάλογο με τοπικές κοινωνίες , κυβερνήσεις αλλά και τοπικές μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις

 

Κατά συνέπεια των παραπάνω αλλά και μιας σωρείας άλλων παραλείψεων και ελλείψεων η συγκεκριμένη μελέτη και το πλάνο που θα μπορούσε να προκύψει πρέπει να απορριφθούν

 

Oι δείκτες δεν είναι ποσοτικοί άμεσοι στην πλειοψηφία τους αλλά έμμεσοι που προτείνονται αρά δεν μπορεί να υπάρξει ορθή παρακολούθηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων

 

Το να δίνεται στην ιδιά την βιομηχανία όπως τις ενώσεις ξενοδόχων η αρμοδιότητα να κάνουν στους εαυτούς τους την περιβαλλοντική παρακολούθηση είναι κάτι που δεν πρέπει να γίνεται για τους ευνόητους  λόγους σύγκρουσης συμφέροντος

 

Σε σχέση με την περιοχή του εσωτερικού Ιονίου Αρχιπελάγους

 

Εδώ έχουμε να κάνουμε με μία ζώνη σύγκρουσης για το περιβάλλον σύμφωνα με μία σωρεία επιστημονικών δεδομένων. Αυτό δεν λαμβάνεται υπόψιν. Κάλαμος και Καστος είναι σημαντικές περιοχές για την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας και κέντρα φυτικής βιοποικιλότητας και άλλης σε στεριά και θάλασσα καθώς και τα γύρω νησιά.

Η ανάπτυξη που ουσιαστικά προσπαθεί να ανοίξει την πόρτα αυτό το κείμενο μελέτης δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψιν αυτό το γεγονός. Επίσης το αρκετά μπερδεμένο ιδιοκτησιακό καθεστώς των νησιών με πολλούς ιδιοκτήτες σε πολλές εκτάσεις μικρού σχετικά μεγέθους.

Επιώ του παρόντος η δημιουργία ενός ριζορτ στον καστο που έχει εμφανώς δρομολογηθεί θα έχει αρνητικότατες επιπτώσεις αν υλοποιηθεί στο περιβάλλον, πολιτιστικό και φυσικό και στην καθημερινότητα των κάτοικων της περιοχής.

 

Γενικότερα

 

Οι αυξανόμενες τουριστικές ροές ιδιαίτερα από τουρισμό με σκάφη αναψυχής σε ευαίσθητες οικολογικά ζώνες πλέον όχι μόνο απειλούν αλλά έχουν ήδη επιφέρει αλλοίωση του πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος των νησιών Καλάμου και Καστου αλλά και των άλλων στο εσωτερικό Ιόνιο αρχιπέλαγος.

Είναι δεδομένο ότι το επίπεδο τουριστικής ανάπτυξης που βαυκαλίζεται η εν λόγω μελέτη συνδυασμένο με άλλα χωρικά πλάνα από άλλες όπως οι ζώνες υδατοκαλλιεργειών εξόρυξης υδρογονανθράκων και ζωνοποιηση του δικτύου νατουρα πρέπει να αξιολογηθούν ποσομετρικα προκειμένου να είναι καν εφικτά. Είναι άραγε η πολλές φορές αύξηση των υδατοκαλλιεργειών στην περιοχή κάτι που δεν πρέπει να αξιολογηθεί όταν αποφασίζεται περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη? Φυσικά ναι μεταξύ πολλών άλλων σαν παράδειγμα.